Ay Marmaray!
İstanbul’da olmadığım için henüz Marmaray‘a binemedim. Okuduğum ve gördüğüm kadarıyla ilk ve en zorlu aşaması olan tüp geçit bölümü tamamlandı. Sonraki aşamalarda da eski banliyö hatları eklemlenerek 76 km’lik bir Gebze-Halkalı tren hattına dönüşeceğini öğreniyoruz. Gebze’den binen bir kişinin 104 dakika sonrasında Halkalı istasyonunda ineceğini öğreniyoruz. Vallahi çekilmez bir yolculuk, onu baştan söyleyeyim. 🙂
Kötü bir proje mi? Kesinlikle değil. Elbette pek çok faydası olacak. Ancak eldeki kıt kaynakların kullanımı konusunda yeterince verimli bir çalışma olmadığını düşünüyorum. Hitap edeceği ulaşım ağı bütün içinde düşünüldüğünde pek de yüksek bir oran gibi görünmüyor. 500T’yi halen tek geçerim 🙂 Hedef kitlesi daha büyük. Şehirde bir süre yaşayan ve hareket eden herkes bilir ki, ne nüfus ne de şehrin gün içi ulaşım yoğunluğu İstanbul’un güneyinde gerçekleşiyor. Üstelik uzun vadede bütün nüfus dağılım planları şehrin orta ve kuzeyi üzerine kurulmuşken. Haa bir şekilde entegrasyon sağlanacaktır elbette. Ancak otobüs, metro, marmaray şeklinde gidecek olan uzun uzun aktarmalarla insanlar gezdirileceği çok açıktır. Bunun insanlara maliyetini de unutmamak lazım. Bu tip planları yapan insanların hayatlarında kaç kere metroya bindiğini sorun bulabilirseniz. Genellikle devletin yahut belediyenin sağladığı makam arabaları vardır. Metroya giriş ve çıkış için harcanan zamanları bile bilmezler. Trafiğin çok yoğun saatlerinde belki katlanılır ancak onun dışında insanlar durup “bi dakka” diyecektir. Aynen Mecidiyeköy-Taksim arasını metro ile gitmek gibi. Akşamın pik saatinde değilseniz metro ile gitmek aptallıktır. Size yolun yarısını (abarttım elbette) yer altından yürütüyorlar. 🙂
Hedef yolcuların ancak düşük bir oranı Marmaray hattı üzerinde bir yerde inerek işini gücüne devam edecektir. Kalanı ise aktarmalar yoluyla varış noktalarına ulaşacaklar. Bunun için zaten Yenikapı’da kocaman bir istasyon planlanmıştı. Küçükçekmece yahut Pendik’teki bir insanı Eminönü’ne, Sultahmet’e gezmeye ve alışverişe getirmek için yapılmadı bunca masraf. 5 milyar liralardan söz ediliyor. Bilmem, ben hayal edemiyorum bu rakamın büyüklüğünü. 1 milyon lira lotodan çıksa tüm hayatım fena halde değişeceğine göre benim gibi 5,000 kişinin hayatını değiştirecek bir büyüklükmüş demektir. 🙂
Bir şekilde ve zaman içinde deniz üstü ulaşım kendiliğinden kalkarak bir turizm aktivitesine dönüşecektir. Hani denize yatırım yapıyorduk?
İstanbul’da temelde aslında bir yerden bir yere ulaşım sorunu yoktu. İstanbul’un temel sorunu ulaşım araçlarının yarattığı yoğun trafikten ötürü ilerleyememekti. Akış zayıf sadece. Eğer siz insanları trafikte vakit kaybettirmeden ulaşmasını sağlıyorsanız zaten meseleyi kendiliğinden çözersiniz. Trafikten kaynaklı zaman kayıpları entegre raylı ve toplu ulaşım ile rahatlıkla azaltılabilirdi. Ki o yönde de pek çok metro ve raylı ulaşım ağına dönük projeler açıklandı. Son tahlilde geldiği noktada Marmaray tipi büyük ulaşım altyapı yatırımlarının amacı toplu ulaşımı kullanacak insanları dolaylı yollardan da olsa dolaştırıp göreceli olarak daha kısa sürede varış noktasına ulaştırmak yoluyla arabalı insanların yollarını ferahlatmak olacaktır.
Lokal semt ulaşımlarında tramvay ile entegrasyon düşünülmedikçe sanki bu ve benzeri büyük altyapı projeleri gerçek maksadına ulaşmayacaktır. Beni E-5’e atsan ne olacak? Sonrasını nasıl gideceğim? Tamam, yolun bir kısmını yürüyebileyim ama bu kadarı fazla olmaz mı hacı? Yağmuru var, soğuğu var, hatta sıcağı var bunun.
Ben mi ters bakıyorum bilmiyorum ama Halkalı-Sirkeci ve Gebze-Haydarpaşa hatları tüp geçit yapılmadan evvel iyileştirilip bir an önce faaliyete alınsaydı ekonomik fayda açısından daha makul olurdu.