Taksi Sistemine Dair

Uber sonrası İstanbul’da taksi sistemi yeniden sorgulanır hale geldi. Sorgulayan vatandaş; yoksa yetkili düzeyde bir sorgulama olduğuna dair birşeyler henüz görmedik. Ben eminim İstanbul’da taksi kullanıp ya şoförüyle ya ortaya konulan fiyatıyla yahut araçla ilgili problem yaşamayan yoktur. Sürekli kullandığım tamamen aynı yolda farklı tarifelerle bir tek ben karşılaşmamışımdır. Yol bilmeyen şoförle bir tek ben muhatap olmamışımdır sanırım. Bir keresinde Taksim’den Perpa’ya gitmem gerektiğinde yanında Perpa Taksi yazan aracı görünce tercih ettim ki, yol tarif etmeyeyim. İnanın tarif etmek zorunda kaldım. Sizi başka yola sokan, dolandıran taksi ile de ilk kez ben karşılaşmadım. Yahut taksimetre açmayıp, fazla para isteyen; dengesiz dengesiz konuşanlarla da.

Mevcut sistemde yıllar önce verilmiş taksi plakası hakları var. Bu plakalar milyon lira seviyesinde el değiştiriyor. Yıllardır yeni bir plaka hakkı  verilmediği için ancak ya mevcut plakalardan satın alma yahut kiralama yöntemiyle taksicilik yapabiliyorsunuz. Yahut plaka sahibinin aracında şoförlük. Daha fazlası yok! Yani mevcut sistem sadece plaka sahibini koruyor. Ne taksi esnafını, ne vatandaşın hakkını gözetiyor. Ama kavga taksi esnafı ile vatandaş arasında oluyor.

Peki aslında nasıl olmalı, nasıl olabilir? Özellikle İstanbul gibi bir şehirde nasıl bir taksi sistemi çalışmalı?

Ben bir vatandaş gözüyle kendimce neler olabileceğini yazayım. İşin sorumluları olur da okur ve faydalanır. Çünkü işin sorumlu kurumları düzenleme yapmadığı için tüm bu sorunlar yaşanıyor. Eğer iş şirketlere bırakılmış olsa bu sorunlar kendiliğinden çözülür.

Evvela şirketleşmeli. Her taksi işleticisi şirketleşmek zorunda olmalı. Bunlarda taksi sayısına, iş yapma biçimine göre olabilir. Yani her taksi bir şirkete ait olmalı. Durak değil. Taksi işletmeciliği yapan şirketler ise ayrı bir grup. Yani taksi hakkını alan bir şirket diğer şirkette taşeron gibi de çalışabilir.

Karayolu Taşıma Kanunu var, bilenler vardır. Aha işte; bunun bir benzeri oluşturulup, uygulanacak.

İsteyen Herkes Taksicilik Yapabilmeli.

İsteyen herkes gerek ve yeter şartı taşıdığı sürece taksicilik yapabilmeli. Ben nasıl ki istediğim zaman bir bakkal açabiliyorum, istediğim zaman istediğim şirketi kurabiliyorum; bunu da yapabilmeliyim.

Ne olabilir bu şartlar?

Taksicilik yapabilme hakkı ilgili bir kurumdan lisans olarak alınır. Yani plaka hakkı. Bunun devri olmaz. İadesi konusu ise tartışılmalı.

Kullanılacak olan araç belirlenmiş olan renkte olmalıdır. Genelde sarı.

Aracın giydirmesi, plaka işaretleri, bağlı şirkete ait bilgiler aracın hem dışında hem içinde görünür yerlerde belirtilmelidir.

Standartı belirlenmiş belirli marka ve model araçlar sadece taksicilik yapabilmelidir. Ne bileyim araç 10 yaşından büyük olamaz. Araç klimalı olmak zorundadır. Araçta belirli bir sisteme bağlı GPS olmak zorundadır gibi.

Taksi Şoförlüğü

Aynı şekilde taksi şoförlerinin de şahıs olarak lisansı olmalıdır. Taksi şoförlüğü yapabildiğine dair özel bir lisansı almak zorundadır.

Şoförlük becerileri test edilmiş olmalı, psikoteknik testlerden geçmiş olmalı, İstanbul yol ve güzergâh bilgisi sınavından geçmiş olmalı. Buna benzer test ve sınavların nihayetinde ancak taksiye çıkabilmelidir.

Taksi Araç Sınıflandırması

Araçlar standart ve lüks olmak üzere en az 2 sınıfta olmalıdır. Ücretlendirmesi de buna göre belirlenir. Yolcu kapasitesi daha büyük olan minibüs tipi taksiler için ayrı sınıflandırma yapılabilir.

Taksi Tarifesi

Taksimetre sistemi de kesinlikle değişmelidir. Standart olarak 200 metrede atan bir tarife yerine kısa, orta, uzun yol şeklinde farklı tarifeler geliştirilmelidir. 10, 20 ve 20+ km için birim fiyatlar değişmelidir. Trafik nedeniyle uzayan süreler yine tarifeye yansıtılır.

Fiş

Taksimetre neden fiş veremesin. Araç bilgileri, başlangıç ve bitiş saati, toplam kilometre ve ücret detayları yazsa olmaz mı? Çok mu zor?

Müşteri

Bir müşteri eğer bir sorun yaşadıysa bunu aktarabileceği taksinin bağlı olduğu şirket dışında bir kurum olmalıdır. Şu anda taksi veya taksi şoförleri ile alakalı şikayetinizi iletebileceğini bir kurum yok. İsterseniz deneyin!

PS: İlk anda aklıma gelenleri yazdım, güncelleyebilirim.